Engelsiz Üniversite Birimi

Özel Gereksinimli Öğrenciler İçin Eğitimde Fırsat Eşitliği Yönergesi

 

T.C.

SİİRT ÜNİVERSİTESİ

ÖZEL GEREKSİNİMLİ ÖĞRENCİLER İÇİN

EĞİTİMDE FIRSAT EŞİTLİĞİ YÖNERGESİ

 

BİRİNCİ BÖLÜM

Amaç, Kapsam, Dayanak, Tanımlar

MADDE 1 − (1) Bu Yönerge; Siirt Üniversitesinde kayıtlı bulunan özel gereksinimli öğrencilerin karşılaştıkları dezavantajları ortadan kaldırmak ve onların Üniversitede akademik, sosyal ve kültürel ortamlara eşit fırsatlarla katılımlarını sağlamaya yönelik usul ve esasları düzenler ve kapsar.

Dayanak

MADDE 2 − (1) Bu Yönerge; 04/11/1981 tarihli ve 2547 sayılı Yükseköğretim Kanununun 14’ üncü maddesine, 07/07/2005 tarih ve 25868 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 5378 sayılı Kanun ile 14/08/2010 tarih ve 27672 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan, Yükseköğretim Kurumları Engelliler Danışma ve Koordinasyon Yönetmeliği’ne dayanılarak hazırlanmıştır.

Tanımlar

MADDE 3 − (1) Bu Yönergede geçen;

a)      Üniversite: Siirt Üniversitesini,

b)     Rektör: Siirt Üniversitesi Rektörü’nü,

c)      Senato: Siirt Üniversitesi Senatosu’nu,

d)     Yönetim Kurulu: Birimin Yönetim Kurulu’nu

e)      Okul: Siirt Üniversitesi bünyesinde bulunan Enstitü, Fakülte ve Yüksekokulu,

f)       Birim: Siirt Üniversitesi Engelli Öğrenci Birimi’ni,

g)      Özel Gereksinimli Öğrenci Danışmanı: Eğitim-öğretim sürecinde özel gereksinimli öğrencilerin akademik, psiko-sosyal vs. sorunları konusunda danışmanlık yapan öğretim elemanını,

h)     Özel Gereksinimli Öğrenci: Bedensel, zihinsel, duyusal, psiko-sosyal yeteneklerini kullanma ve toplum yaşamına uyum sağlama ile günlük ihtiyaçlarını karşılamada desteğe ihtiyacı olan öğrenciyi,

i)        Ders: Siirt Üniversitesi’nde ön lisans, lisans ve lisansüstü eğitim programlarında verilen zorunlu ve seçmeli dersleri,

j)       Sınav: Siirt Üniversitesi’nde ön lisans, lisans ve lisansüstü eğitim programlarında yapılan bütün sınavları ifade eder.

İKİNCİ BÖLÜM

Danışmanlık Uygulamaları

Madde 4 - (1) Özel gereksinimli öğrencilere yönelik danışmanlık süreci aşağıda belirtilmektedir:

a)      Öğrenci işleri birimi tarafından özel gereksinimi bulunan öğrenciye danışmanı olduğu öğretim elemanın iletişim bilgileri ve danışmanlık başvuru süreci hakkında bilgi verilir.

b)     Eğitim-Öğretim yılı başında özel gereksinimli öğrenciler için oryantasyon toplantısı danışmanı olan öğretim elemanı tarafından yapılır.

c)      Danışman öğretim elemanı özel gereksinimi olan öğrenci değerlendirme formlarına uygun öğrencinin talep etmediği sürece ayda bir defa öğrenciyi takip eder. Engelli birimi ile işbirliğine geçerek öğrencinin sorunları imkânlar dâhilinde çözülmeye çalışılır.

d)     Danışman öğretim elemanı her eğitim-öğretim dönemi sonunda özel gereksinimi olan öğrenci faaliyet raporunu Engelli Birimi’ne gönderir.

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

Eğitim-Öğretim Uygulamaları Ders Uygulamaları

MADDE 5(1) Özel gereksinimli öğrencilerin fırsat eşitliği çerçevesinde öğrenim görebilmesi ve başarılarının olumsuz etkilenmemesi için ders öncesinde, sırasında ve sonrasında aşağıdaki hususlara riayet edilir: 

a)        Ders izlencelerine “Özel gereksiniminizden (Bedensel, ruhsal sağlık sorunları vs.) dolayı herhangi bir akademik uyarlamaya ihtiyaç duyuyorsanız lütfen benimle iletişime geçiniz.” cümlesi eklenir ve öğrencilere bildirilir.

b)       Öğretim elemanları Engelli Öğrenci Birimi tarafından gönderilen özel gereksinimli öğrencilere ilişkin kişisel verileri gizli tutmakla yükümlüdür.

c)        Öğretim elemanları özel gereksinimli öğrencilere yönelik ders materyali konusunda Engelli Öğrenci Birimi ile işbirliği yapar.

d)        Sınıflarda özel gereksinimli öğrencilerin oturma ihtiyaçlarını karşılayacak tedbirler alınır. 

e)        Öğretim elemanları özellikle işitme engelli öğrencilerin talebi halinde derslerini yüzü sınıfa dönük olarak anlatır. 

f)          Engel durumundan kaynaklanan ihtiyaçlarına göre özel gereksinimli öğrencilerin objektif konuların işlendiği dersleri ses kayıt cihazı ile kaydetmesine izin verilir.

g)         Bilgisayarla yapılan uygulamalı derslerde hiç görmeyen ya da az gören öğrencilerin kullanabileceği bilgisayarlar bulundurulur. Bu bilgisayarlara erişilebilirliği sağlayan gerekli programlar yüklenir ya da gerekli donanım takviyesi yapılır.

h)       Hiç görmeyen ya da az gören öğrencilerin dersle ilgili görsel materyalleri görenlerle eşit miktarda kavrayabilmesi için dersi veren öğretim elemanı tarafından sesli betimleme yapılır.

i)          Özel gereksinimli öğrencilere verilen ödev ve projeler, bu öğrencilerin engel grubu dikkate alınarak uyarlanır.

j)         Maddi güçlüğü olan özel gereksinimli öğrencilerin eğitimle ilgili olan özel nitelikli araç ve gereçleri, Engelli Öğrenci Birimi tarafından imkânlar ölçüsünde temin edilir ve öğrenciye süreli olarak teslim edilir.

Sınav Uygulamaları

 

MADDE 6 − (1) Sınav öncesinde, sırasında ve sonrasında özel gereksinimli öğrencilerin fırsat eşitliği çerçevesinde öğrenim görebilmesi ve başarılarının olumsuz etkilenmemesi için Engelli Öğrenci Birimi’nden destek talep edilebilir ve aşağıdaki hususlara riayet edilir:

a)         Sınav salonlarının seçimi, farklı engel grupları çerçevesinde değerlendirilerek ve erişilebilirlik kuralları da göz önünde bulundurularak yapılır. 

b)        Sınav görevlilerince sınav saatleri, sınav yerleri ve soruları vb. gibi duyurular engel grupları göz önünde bulundurularak yapılır.

c)         Özel gereksinimli öğrencilerin ihtiyaç duymaları halinde sınavlara yardımcı araç ve gereç ile (işitme cihazı, teleskopik gözlük, prizmatik gözlük, büyüteç vb.) girmelerine izin verilir.

d)        Hiç görmeyen ya da az gören öğrencilerin yazılı sınavlarına refakat edecek, sınav olunan ders ile ilgili terminolojiye hâkim olan okuyucu – işaretleyici gözetmen görevlendirilir.

e)        Özel gereksinimli öğrencilere zorunlu olması durumunda bilgisayar ortamında da sınav yapılabilir.

f)         Hiç görmeyen ya da az gören öğrencilere özel ihtiyaçları doğrultusunda farklı formatlarda (büyütülmüş punto, kabartma yazı, ses dosyası, vb.) soru kâğıdı hazırlanır. 

g)        Görme, işitme zorluğu ve dikkat eksikliği, hiperaktivite, disleksi - disgrafi, distoni v.b. gibi sorunlar yaşayan özel gereksinimli öğrencilerin talebi ve Engelli Öğrenci Birimi’nin uygun bulması halinde bu öğrencilerin bir gözetmen eşliğinde tek kişilik bir ortamda sınav olmaları sağlanır.

h)       Konuşma (kekemelik, afazi, disfazi, vb.) ve işitme bozukluğu olan öğrenciler için sözlü sınav uygulamalarında uyarlama veya uygun ölçme ve değerlendirme metotları kullanılır.

i)          Okuyucu-işaretleyici/yazıcı ya da büyük puntolu soru kâğıdı ya da kitapçığı ile sınava giren görme engelli öğrencilere, doğuştan ağır işitme engeli olanlara, yazma ve hareket güçlüğü çeken öğrencilere ve Engelli Öğrenci Birimi tarafından ek süre ihtiyacı tespit edilen öğrencilere “sınav süresinin yarısı kadar” ek süre verilir. Bu ek süreye sınava hazırlık ve yerleşme süresi dâhil değildir.

j)         Özel gereksinimli öğrencilere kullandıkları ilaç, tıbbi malzeme vb. ile sınava girmelerine izin verilir.

k)       Sınav esnasında ihtiyaç duyulması halinde, özel gereksinimli öğrencilerin, karşılaşabilecekleri biyolojik ve psikolojik ihtiyaçlarından dolayı, görevli nezaretinde, geri dönmek kaydıyla sınava kısa süreliğine ara vermesine sınav görevlisi tarafından izin verilebilir.

 

(2) Yukarıda belirtilen hususların uygulanması, akademik danışmanın sorumluluğundadır.

 

Ders Muafiyeti ve İntibak

MADDE 7 − (1) Özel gereksinimli öğrencilerin özel durumları nedeniyle almaları mümkün olmayan teorik ve uygulamalı dersler için muafiyet yerine, ilgili birimin onayı ile öğrencinin durumuna göre akademik danışmanın ve dersi veren öğretim elemanın görüşleri doğrultusunda intibak yapılması veya intibakın mümkün olmadığı durumlarda öğrencinin muaf tutulmasının istendiği dersin niteliğine göre (zorunlu/seçimlik) aynı kredide başka bir dersi seçmesi sağlanır.

 

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

 

Hizmetlere Erişim Mimari Erişilebilirlik

MADDE 8 − (1) Özel gereksinimli öğrencilerin Üniversitenin açık ve kapalı mekânlarında güçlük çekmeden erişimlerinin sağlanması için aşağıdaki düzenlemeler yapılır:

 

a)        Üniversitenin yeni yapılanmasında yer alacak tüm mimari alanlar, özel bir ek tasarıma veya düzenlemeye gerek duyulmaksızın, mümkün olduğunca (özel gereksinimli öğrenciler de dikkate alınarak) herkes tarafından kullanılabilecek şekilde, ulusal ve uluslararası standartlara uygun olarak tasarlanır.

b)       Mevcut ve tarihi binalarda mimari erişilebilirliğe ve dersliklere yönelik ulusal ve uluslararası standartlar göz önüne alınarak, yapı ya da mekâna uygun ve uyarlanabilen projelerle gerekli tadilatlar yapılır.

c)        Engelli Öğrenci Birimi özel gereksinimli öğrencinin kayıtlı olduğu birime ulaşımı konusunda özel gereksinimli öğrenciye imkânlar ölçüsünde destek sağlar.

 

Bilgiye Erişim

MADDE 9 − (1) Üniversitenin kullandığı tüm elektronik sistemler ve teknolojiler özel gereksinimli öğrencilerin ihtiyaçlarına göre düzenlenir. Özel gereksinimli öğrencilerin üniversitenin web tabanlı hizmetlerine erişebilmeleri için verilen bütün web hizmetleri W3 standartları göz önünde bulundurularak hazırlanır. Üniversite web sitesi ana sayfası, Üniversiteye bağlı birimlerin internet sayfaları, öğrenci otomasyon sistemi ve web tabanlı eğitim yapan bölümler gelişen ve değişen teknolojiler kullanılarak geliştirilir ve düzenli olarak güncellenir.

 (2) Özel gereksinimli öğrencilerin eğitim aldıkları bölümlerin kütüphanelerinden talep ettikleri yayınlar, 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu’na uygun olarak istedikleri formatta çoğaltılır veya ödünç olarak verilir.

(3) Engelli Öğrenci Birimi tarafından özel gereksinimli öğrencilerin dersleriyle ilgili ve kişisel gelişimlerine katkıda bulunacak her türlü materyal, talebi doğrultusunda öğrencinin istediği formatta (MP3, Braille, MS Word, PDF vb.) hazırlanır.

 

Sağlık ve Rehabilitasyon Hizmetlerine Erişim

MADDE 10 − (1) Üniversitede öğrenim gören özel gereksinimli öğrencilerin Mediko-Sosyal Merkezinden öncelikli olarak yararlanmaları için gerekli düzenlemeler yapılır.

 

BEŞİNCİ BÖLÜM

 

Çeşitli ve Son Hükümler

 

Özel Gereksinimi Olan Öğrenciye Yaklaşım ilkeleri

MADDE 11 − (1) Üniversitede görev yapan her düzeydeki akademik ve idari personel özel gereksinimli öğrencilere Birimin belirlemiş olduğu “Özel Gereksinimi Olan Öğrenciye Yaklaşım İlkeleri” doğrultusunda öğrencilerle etkileşim içinde olmalıdır.  

(2) Akademik ve idari personelin “Özel Gereksinimi Olan Öğrenciye Yaklaşım ilkeleri” ilgili Birim tarafından yürütülen bilinç ve farkındalık düzeyini arttırma, beceri kazanma amaçlı hizmet içi eğitimlere katılımı sağlanır.

(3) Akademik personelin sınav ve ders uygulamalarına yönelik engel durumlarına uygun materyal hazırlama ve danışmanlık konusundaki hizmet içi eğitimlere katılmaları sağlanır.

 

 

Sosyal ve Kültürel Etkinlikler ve İmkânlar

MADDE 12 − (1) Üniversite, özel gereksinimli öğrencilerin Üniversitenin düzenlediği kültür ve spor etkinliklerine katılmalarını teşvik eder ve bu konuda gerekli kolaylıkları sağlar.

(2) Üniversite, özel gereksinimli öğrencilerin yaratıcı, sanatsal ve entelektüel kapasitelerini geliştirme ve kullanmaları için imkânlar ölçüsünde gerekli tedbirleri alır.

(3) Engelli Öğrenci Birimi, maddi güçlüğü bulunan özel gereksinimli öğrencilerin burs ve yurt ihtiyaçlarının karşılanması için destek hizmeti verir.

(4)  Engelli Öğrenci Birimi, özel gereksinimli öğrencilere istihdam imkânları ve mesleklere ilişkin bilgilendirme yapar.

 

Hizmetlerden Yararlanma

MADDE 13 − (1) Bu Yönergede belirtilen hizmetlerden yararlanılabilmesi için Siirt Üniversitesinde eğitim alan özel gereksinimli öğrencilerin akademik danışmanına yazılı olarak başvurması gerekir.

 

Afet ve Acil Durumlar

MADDE 14 − (1) Afet ve acil durumlarda özel gereksinimli öğrencilerin bulundukları mekânı güvenli bir şekilde terk edebilmeleri için ilgili birim tarafından gerekli düzenlemeler yapılır.

 

Hüküm Bulunmayan Haller

MADDE 15 − (1) Bu Yönergede hüküm bulunmayan hallerde, genel hükümlere göre gerekli karar verilir.

 

Yürürlük

MADDE 16 − (1) Bu Yönerge Siirt Üniversitesi Senatosu tarafından kabul edildiği tarihte yürürlüğe girer.

 

Yürütme

MADDE 17 − (1) Bu Yönerge hükümlerini Siirt Üniversitesi Rektörü yürütür.

 

Dr. Öğr. Üyesi SİMLA ADAGİDE
Güncelleme : 31.05.2018 00:11:47